Zatrudnianie młodocianych cudzoziemców
W ostatnim czasie dużo mówi się o zatrudnianiu cudzoziemców, przede wszystkim obywateli Ukrainy. Jak wygląda kwestia zatrudnienia i wykonywania pracy w Polsce przez osobę niepełnoletnią obcego obywatelstwa? Nesse przedstawia najważniejsze regulacje.
Chcąc zatrudnić młodocianego cudzoziemca, musimy przede wszystkim pamietać zarówno o przepisach dot. legalizacji pobytu i zatrudnienia oraz zatrudnianiu młodocianych.
To kiedy mówimy o pracowniku młodocianym i zasadach jego zatrudniania normują przede wszystkim przepisy Kodeksu Pracy, głównie art. 190 - 206, które muszą być stosowane bez względu na obywatelstwo młodocianego pracownika.
O zatrudnianiu pracowników młodocianych będziemy szczegółowo mówić w naszym kolejnym artykule.
Zatrudnianie pracownika młodocianego obcego obywatelstwa nie różni się bardzo od przepisów dot. legalności zatrudniania cudzoziemca pełnoletniego, choć są pewne różnice, o których mowa poniżej oraz pewne utrudnienia.
Co musimy zrobić chcąc zatrudnić cudzoziemca, który nie ukończył 18 lat i kiedy jest to możliwe?
Musimy zweryfikować dokumenty dot. legalnego pobytu takiego cudzoziemca. Bardzo ważna jest podstawa pobytu w Polsce, która musi umożliwiać podjęcie pracy.
Niestety z uwagi na brak jednoznacznych zapisów zatrudnienie młodocianego cudzoziemca jest w miarę proste tylko przy tzw. pracach lekkich. Zatrudnienie w ramach przygotowania zawodowego może okazać się niemożliwe lub ryzykowne.
Młodociany cudzoziemiec musi posiadać dokumenty pobytowe, które umożliwiają pracę i zezwolenie na pracę lub dokumenty umożliwiające pracę bez zezwolenia (za wyjątkiem obywatela jednego z państw UE).
Dodatkowym dokumentem pobytowym, który jest charakterystyczny przede wszystkim dla niepełnoletnich cudzoziemców jest wiza krajowa D 11: kształcenie się lub szkolenie w innej formie niż określona w wizie 9, lub 10 (tj. studia w szkole wyższej i szkolenia zawodowe). Posiadanie tej wizy jest dodatkową podstawą do legalnego pobytu.
Ponadto przy zatrudnieniu młodocianego cudzoziemca można skorzystać z procedur uproszczonych, które obowiązują, tak samo jak osoby dorosłe z wybranych państw. Można zatrudnić młodocianego cudzoziemca (gdy jest on obywatelem Gruzji, Rosji, Białorusi, Ukrainy, Armenii, Mołdawii) na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy.
W przypadku młodocianych cudzoziemców są też dodatkowe zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w sytuacji praktyk zawodowych. Młodociani cudzoziemcy, którzy uczą się w szkole zawodowej i wykonują pracę w ramach praktyk zawodowych zgodnie z programem szkoły oraz którzy uczestniczą w ramach wymiany edukacyjnej nie muszą posiadać zezwolenia na pracę.
Chcąc zatrudnić pracownika młodocianego obcego obywatelstwa, najlepiej i najłatwiej to zrobić w ramach wykonywania prac lekkich. Trzeba posiadać jednak zezwolenie na pracę lub w zależności od obywatelstwa oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy, lub dokument zwalniający tegoż cudzoziemca z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.
Niestety bardzo utrudnione może być zatrudnienie młodocianego cudzoziemca w ramach przygotowania zawodowego, gdy nie posiada on dokumentów zwalniających go z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Wynika to z konieczności np. przeprowadzenia testu rynku pracy, gdyby starał się od razu o zgodę na pobyt i pracę, czy samo zezwolenie na pracę. Nie ma wtedy możliwości przeprowadzenia testu rynku pracy co wyklucza uzyskanie zezwolenia. Pozostaje wtedy jedynie oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy (w stosunku do obywateli 6 państw) i następnie ewentualna zmiana celu pobytu.
Oprócz ww. tj. braku możliwości przeprowadzenia testu rynku pracy, posiadania wizy D11, czy zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia ucznia w celu odbycia praktyk zawodowych, pozostałe kwestie związane z legalizacją zatrudnienia są takie same jak w przypadku cudzoziemców pełnoletnich. W związku, z czym również projektowane zmiany przepisów dot. obywateli Ukrainy będą dotyczyły osób niepełnoletnich
Młodociany cudzoziemiec, musi spełnić również inne wymogi, takie same jak w przypadku niepełnoletniego pracownika obywatelstwa polskiego, o czym będziemy pisać w kolejnym artykule, na którego lekturę już teraz zapraszamy. W związku z ostatnimi wydarzeniami i zapowiadanymi zmianami przepisów temat zatrudniania młodocianych obywateli Ukrainy może być bardzo istotny dla wielu przedsiębiorców, którzy chcieliby przyjąć do pracy takie osoby. Pracodawcy Ci muszą pamiętać o przepisach dotyczących zatrudniania pracowników młodocianych, dlatego zapraszamy do zapoznania się z kolejnym artykułem, który w całości poświęcony będzie temu zagadnieniu.
Zatrudniając niepełnoletniego cudzoziemca musimy jeszcze pamiętać o pewnych trudnościach, które mogę się pojawić, a które raczej nie występują w przypadku niepełnoletniego obywatela Polski, np.: konieczność pisemnej zgody na zatrudnienie od prawnego opiekuna, co może być utrudnione gdy rodzice/opiekunowie nie przebywają w Polsce. W takiej sytuacji również zmiana celu pobytu będzie utrudniona.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
UWAGA ! 29 stycznia 2022 roku w związku ze zmianą przepisów w zatrudnianiu cudzoziemców, w przypadku zezwoleń na pobyt i pracę i zezwoleń jednolitych na pobyt i pracę, obowiązuje minimalne wynagrodzenie dla cudzoziemca bez względu na rodzaj zawartej umowy czy wymiar etatu. Kwota wynagrodzenia w 2022 roku nie może być mniejsza niż 3010,00 zł brutto. Jak się to ma do młodocianego cudzoziemca zatrudnianego w celu przygotowania zawodowego, gdy uzyska on takie dokumenty ? Na chwilę obecną wygląda na to, że należy je również stosować w takim przypadku. Minimalne wynagrodzenie dla cudzoziemca normuje ustawa, tymczasem minimalne wynagrodzenie dla młodocianego zatrudnionego w ramach przygotowania zawodowego wynika z rozporządzenia. Z całą pewnością jest to temat, który może negatywnie wpłynąć na chęć zatrudnienia młodocianego cudzoziemca na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego gdy nie jest on zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.
