Manager przyszłości - czy dzisiejszy manager sprosta wyzwaniom?

Od kilku lat rzeczywistość niezmiennie nas zadziwia i sprawia, że tajemnica VUCA jest fundamentem naszego świata. Termin VUCA ostatnio stał się bardzo modny i często używany w artykułach, czy materiałach w internecie. Żeby wszystko było jasne, wyjaśnijmy co ten termin oznacza.

* VOLATILITY (zmienność) - co może być przykładem? Np. szybkie i chaotyczne wprowadzanie zmian prawnych;

* UNCERTAINTY (niepewność) - najszybciej przychodzący przykład do głowy to  początek 2020 roku i pojawiające się pytania o tym jak groźny będzie wirus COVID-19;

* COMPLEXITY (złożoność) - przykładem może być wojna w Ukrainie, w wyniku której dochodzi do zaburzenia w łańcuchach dostaw;

* AMBIGUITY (niejednoznaczność) - a tutaj przykładami są nasze rozterki w ocenie sytuacji, bo przecież co  ekspert to inne zdanie. Totalnie przeciążenie informacyjne;

Pewnie sami zauważyliście jak często spotykamy się z takimi określeniami, tego co się dzieje. W tym wszystkim wiele firm stawia sobie pytania Co dalej? Jak i gdzie?

Zacznijmy jednak inaczej niż w zwykle…

Czy wiecie kto urodził się w 2022 roku, a dokładnie urodzi się 31 lipca?

Ktoś kogo większość z nas dobrze pamięta. George Jetson - pamiętacie?

W kreskówce poznaliśmy go, gdy przekraczał magiczną 40.

Tak, chodzi tu o bohatera z kultowego serialu Hanna Barbery Jetsonowie, którego akcja umiejscowiona była w latach 60 XXI wieku, czyli za prawie 40 lat.

Kto, oglądając serial w latach 80 i wcześniej nie był zafascynowany automatyczną gosposią, video rozmowami, robotem sprzątającym, robotem uczącym, szklaną windą tubą, ultraszybkimi pociągami czy video zegarkiem? Czytanie gazety na dużym ekranie też było przedmiotem fascynacji. Wszystkie te rzeczy już są.

A tych, których jeszcze nie ma, czyli np. latające samochody, czy 2-godzinny dzień pracy?

No cóż  - mamy na to jeszcze 40 lat :)

Wniosek z tego, że przyszłość już jest i technologicznie nawet trochę wyprzedziła autorów kreskówki.

Jest jednak jeden fałsz w tej wizji.

Jest nim mentalność ludzi, w kreskówce odwzorowana strukturalizowana i patriarchalna rzeczywistość lat 60 XX wieku w USA.  Z takim nastawieniem i zestawem kompetencji (niczym szef Jetsona - Pan Kosmowski) nie zbuduje się świata Jetsonów.

Kluczowe kompetencje pracownicze i managerskie już są inne a te, jakie będą wymagane będą jeszcze inaczej wyglądały. Zupełnie w innym miejscu będzie położony nacisk, który to będzie stanowił o efektywności, przetrwaniu i dalszym rozwoju.

A więc czy manager dziś będzie managerem jutro?

Futurolodzy  najczęściej wymieniają szereg trendów, które będą obowiązywać w przyszłości także managerów - są to:

-technologia i sztuczna inteligencja;

-tempo zmian;

-świadomość celi i poczucie sensu pracy;

-nowe talenty;

-moralność, etyka i transparentność;

-globalizacja;

-humanizacja (przewodzenie zróżnicowanym zespołom, przekwalifikowywanie i podnoszenie kompetencji, przyciąganie i zatrzymywanie talentów, skupianie się na czynieniu dobra, zorientowanie organizacji na ludzi);

-futuryzacja (myślenie krótko i długo terminowe, dostosowywanie się do technologii, nadążanie za ogólnym tempem zmian, odchodzenie od status quo).

McKinsey (www.mckinsey.com)  poszło o krok dalej w badaniach i w 2021 opublikowało raport dot. kompetencji, jakie będą potrzebne w przyszłej pracy niezależnie czy mówimy o zawodach ginących,  czy dopiero rodzących się. Przebadali oni 18 tysięcy osób z 15 różnych krajów pod kątem kompetencji, które będą warunkowały zadowolenie w pracy i pełną satysfakcję. Powstała lista aż 56 kompetencji. Co już pokazuje, że zagadnienie nie jest proste i nie można go sprowadzić do np. 5 prostych zasad.

Wszystkie te kompetencje pogrupowano na 4 zasadnicze rodziny:

A) Kognitywne - czyli to jak myślimy o sobie, innych i świecie

B) Interpersonalne - czyli to jak z innymi wchodzimy w interakcje

C) Samoorganizacji i samozarządzania - czyli jak organizujemy się i działamy w świecie

D) Cyfrowe - czyli jak sobie dajemy radę z technologią

Trochę dużo tego….. jak na jednego managera.

A gdzie rekomendacje co robić? A gdzie punkt zaczepienia, czyli od czego zacząć? A gdzie nadzieja, że dzisiejszy manager ma szansę stać się managerem juta?

Ciekawą koncepcję przedstawił Jacob Morgan, autor, futurolog i mówca. W odpowiedzi na wyzwania współczesnego świata. Zaproponował 4 mentalności dla przywódców przyszłości i 5 umiejętności.

Już nie wystarczy mówić tylko o samych umiejętnościach, gdyż zestaw postaw, założeń światopoglądowych mocno wpływa i definiuje to jak wykorzystujemy umiejętności.

Potwierdza to nasze doświadczenie kilkunastu lat pracy z kadrą managerską.  Oprogramowanie mentalne może albo wzmacniać wszystkie nasze umiejętności i wiedzę, albo sprawiać, że będziemy z tego korzystać niekonstruktywnie, jednocześnie się frustrując, że mamy taką wiedzę i zasoby a nikt nie chce z nich korzystać.

Poznajmy zatem mentalności:

- Mentalność obywatela świata - odpowiedź na postępującą globalizację, nie trzeba podróżować, wystarczy być otwartym i ciekawym na to co nowe przychodzi z innych kultur

- Mentalność służebna - manager jest po to by usuwać kłody spod stóp pracowników, gdyż sukces podwładnych jest najlepszym sukcesem managera - sam jako gwiazda i Król Słońce - nic nie osiągnie

- Mentalność szefa kuchni - to sztuka łączenia składników, eksperymentowania i doprawiania potrawy pod gust klienta. Tak też manager łączy zasoby i kompetencje pracowników by dowieźć jak najlepszą wartość dla klienta.

- Mentalność odkrywcy - ciekawość dziecka, ciągłe poszukiwanie czegoś nowego, odwaga eksperymentowania, nawet jeśli to by kosztowało i bolało. Mentalność odkrywcy w biznesie to walka ze stagnacją, rutyną i nadmierną proceduralnością.

Oraz umiejętności:

- Umiejętności coacha - manager jako przewodnik, który ufa, że pracownik ma zasoby a on tylko pomaga odkryć drogę do ich wykorzystania.

- Umiejętności futurysty - umiejętności estymowania co będzie za chwilę, myślenie o tym co jutro i snucie możliwych scenariuszy popartych badaniami.

- Umiejętności technologicznego nastolatka - jedna z ciekawszych umiejętności, fascynacji technologią, ciekawością, w jaki sposób ta technologia może nas odciążyć i odwaga by próbować nowe rozwiązania.

- Umiejętności tłumacza - umiejętność, która jest odpowiedzią na skomplikowanie świata, manager powinien doprowadzać do rozumienia się przez wszystkie strony.

- Umiejętności Jody - tajemnicza umiejętność, za którą kryje się umiejętność zauważania i czytania emocji drugiej strony.

Kształcenie kluczowych umiejętności najlepiej zacząć jak najszybciej, bo według badań u 40% pracowników przekwalifikowanie w zawodach pokrewnych do wyjściowego zajmie ok. 0,5 roku. Jednak są sektory takie jak m.in. finanse czy energetyka, gdzie nauka nowych kompetencji będzie bardziej czasochłonna.

Autorzy raportu Światowego Forum Ekonomicznego "Future of Jobs Report" powołują się na dane platformy szkoleniowej Coursera, która wyliczyła, ile czasu zajmie nauka najważniejszych kompetencji. Zdobycie jednej z umiejętności w zawodach przyszłości związanych z ludźmi i kulturą, tworzeniem treści oraz sprzedażą i marketingiem może zająć 1-2 miesiące. Nieco dłużej, bo 2-3 miesiące zajmie rozszerzenie umiejętności w zakresie rozwoju produktu oraz danych i sztucznej inteligencji. Natomiast aby rozwinąć się w rolach związanych z chmurą obliczeniową i inżynierią potrzeba przynajmniej 4 miesięcy nauki. Wyliczenia te dotyczą wiedzy i umiejętności zawodowych w danych obszarach. Należy pamiętać, że kształcenie kompetencji społecznych lub np. Inteligencji emocjonalnej to już może być dłuższy proces.

Reasumując. Manager dziś dobry i wspaniały, osiągający cele wcale nie musi być managerem jutra. Nawet ten, który dziś jest efektywnym managerem będzie wymagał aktualizacji kompetencji. A najważniejsze będzie to by znaleźć w sobie wystarczająco pokory, żeby nadal się uczyć.