Co to jest mobbing?

Mobbing w miejscu pracy to systematyczne, długotrwałe nękanie psychiczne jednego z pracowników przez innych pracowników lub przełożonych. Tego typu działania mają na celu wykluczenie, poniżenie, zastraszenie lub wykluczenie ofiary z zespołu. Objawy mobbingu mogą obejmować:

Stałe krytykowanie pracy i osoby.
Izolowanie pracownika od zespołu.
Rozprzestrzenianie plotek i oszczerstw.
Przypisywanie zadań poniżej kompetencji lub, przeciwnie, zadań niemożliwych do wykonania.
Publiczne upokarzanie i ośmieszanie.

Zachowania Ofiary Mobbingu w Miejscu Pracy

Ofiara mobbingu może przejawiać szereg różnorodnych zachowań, które są wynikiem chronicznego stresu, presji oraz negatywnych doświadczeń w pracy. Poniżej przedstawiamy, jakie mogą być objawy i zachowania osoby doświadczającej mobbingu.

1. Zmiany w Zachowaniu i Emocjach

Niski poziom energii: Ofiara może odczuwać chroniczne zmęczenie, brak motywacji oraz energii do wykonywania swoich obowiązków.
Podwyższony poziom stresu i lęku: Częste odczuwanie lęku, niepokoju, a nawet paniki, szczególnie przed pójściem do pracy.
Depresja: Objawy depresji, takie jak uczucie beznadziei, smutek, utrata zainteresowania wcześniejszymi pasjami i aktywnościami.
Niskie poczucie własnej wartości: Stałe poczucie niekompetencji, bezwartościowości oraz brak wiary w siebie i swoje umiejętności.

2. Zmiany w Zachowaniach Zawodowych

Unikanie kontaktu: Ofiara może unikać kontaktu z innymi pracownikami, spotkań i rozmów, stając się coraz bardziej izolowaną.
Problemy z koncentracją: Trudności w skupieniu się na zadaniach, zapominanie ważnych rzeczy, błędy w pracy.
Obniżenie efektywności: Spadek wydajności i jakości wykonywanej pracy, opóźnienia w realizacji zadań.
Częste absencje: Zwiększona liczba dni wolnych z powodu choroby, częste korzystanie z urlopu zdrowotnego.

3. Zmiany w Zachowaniach Fizycznych

Problemy zdrowotne: Częste bóle głowy, problemy żołądkowe, bóle mięśniowe, bezsenność i inne dolegliwości psychosomatyczne.
Zmiana wyglądu: Zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego, utrata wagi lub przybieranie na wadze z powodu stresu.

4. Społeczne i Interpersonalne Zachowania

Wycofanie się z życia społecznego: Unikanie spotkań towarzyskich, ograniczenie kontaktów z rodziną i przyjaciółmi.
Reakcje obronne: Przejawianie agresji, irytacji lub obronności w odpowiedzi na najmniejsze krytyczne uwagi.
Poszukiwanie wsparcia: Zwracanie się o pomoc do zewnętrznych instytucji, psychologów, terapeutów, prawników.

Jak przeciwdziałać mobbingowi?

Przeciwdziałanie mobbingowi wymaga systematycznych i przemyślanych działań na kilku poziomach. Poniżej przedstawiamy kluczowe kroki, które mogą pomóc w zapobieganiu i zwalczaniu mobbingu w firmie.

1. Polityka antymobbingowa

Pierwszym krokiem jest stworzenie i wdrożenie jasnej polityki antymobbingowej. Taki dokument powinien zawierać:

Definicję mobbingu oraz jego przykłady.
Opis procedur zgłaszania przypadków mobbingu.
Konsekwencje dla osób dopuszczających się mobbingu.
Zobowiązanie firmy do ochrony ofiar mobbingu i wsparcia ich w procesie dochodzenia sprawiedliwości.

2. Szkolenia i edukacja

Regularne szkolenia na temat mobbingu i innych form nękania psychicznego powinny być obowiązkowe dla wszystkich pracowników, w tym dla kadry zarządzającej. Szkolenia te powinny obejmować:

Rozpoznawanie sygnałów mobbingu.
Techniki radzenia sobie z mobbingiem.
Procedury zgłaszania i rozpatrywania skarg.
Kreowanie kultury szacunku i współpracy w miejscu pracy.

3. Mechanizmy zgłaszania i rozpatrywania skarg

W firmie powinny istnieć jasne i łatwo dostępne mechanizmy zgłaszania przypadków mobbingu. Ważne jest, aby pracownicy mieli pewność, że ich skargi będą traktowane poważnie i że nie będą narażeni na dodatkowe represje. Skargi powinny być rozpatrywane przez niezależny zespół, który zapewni obiektywność i uczciwość procesu.

4. Wsparcie dla ofiar mobbingu

Ofiary mobbingu powinny mieć dostęp do wsparcia psychologicznego i prawnego. Firma może współpracować z zewnętrznymi specjalistami, takimi jak psychologowie czy prawnicy, którzy mogą pomóc pracownikom radzić sobie z traumą i dochodzić swoich praw.

5. Promowanie pozytywnej kultury organizacyjnej

Kultura organizacyjna oparta na wzajemnym szacunku, zaufaniu i otwartej komunikacji jest najlepszą prewencją wobec mobbingu. Pracodawcy powinni dbać o to, aby wartości te były integralną częścią codziennej działalności firmy, a wszelkie przejawy negatywnych zachowań były natychmiast korygowane.

Podsumowanie

Mobbing to poważne zagrożenie dla zdrowia psychicznego pracowników i efektywności funkcjonowania firmy. Przeciwdziałanie mobbingowi wymaga zintegrowanych działań na wielu poziomach: od tworzenia polityki antymobbingowej, przez edukację pracowników, aż po wsparcie dla ofiar. Tylko poprzez świadome i konsekwentne działania można stworzyć miejsce pracy wolne od nękania, gdzie każdy pracownik czuje się szanowany i doceniany.